Öncelikle şunu söyleyelim. Sicilya İtalya’ nın bir adası olmasına menüsü ve lezzetleri diğer İtalyan şehirlerinden rağmen menüsünde yer alan yemekleri ve lezzetleri diğer İtalyan şehirleri ile yarışır durumda. Bunun sebeplerinden birisi ise adada yer alan başta Etna yanardağı gibi aktif volkanları ve bu volkanların lavları ile oluşan toprak yapısının verimliliği. Ayrıca uzun yıllar Arap, Norman, Viking, İspanyol gibi farklı milletlerin himayesi altında kalan adada taa en başından beri süregelen bu farklı kültürlerin karışımı bir yapı oluşmuş. Sebzeler, yemeklerde kullanılan safran gibi baharatlar, diğer İtalyan şehirlerine kıyasla daha az miktarda et ve yerine bolca deniz ürünleri, hatta kuskus gibi alternatifler mevcut zira Sicilya Tunus’a Roma’ dan daha yakın mesafede ve yıllardır buraya uğramış, yerleşmiş farklı milletlerden insanların kendi ülkelerinden getirdiği tatlar haliyle mutfaklarına entegre olmuş durumda.
Sicilya’nın içinde bile bir şehirde bulduğunuz popüler bir yemek, diğer şehrinde hiç popüler olmayabiliyor. Yani misal Palermo’ da bir makarna yediniz ve çok sevdiniz aynı makarnayı Katanya’ da bulamama ihtimali var.
Tabii ki İtalya denilince ilk akla gelen Pizza ve makarna ama burada menünün çeşitliliği ve uzunluğu sizi şaşırtacak. Tatlıları, salataları da en az yemekleri kadar lezzetli. İçecek alternatifi olarak tabii ki Aperol ve limoncello öneririz ama farklı kokteyller de deneyebilirsiniz. Limoncello yemeklerde sonra aslında bir digestive yani mide rahatlatıcı olarak shot şeklinde tüketiliyor ama siz kokteyl versiyonunu da bulabilirsiniz.
1- Caponata: Birden fazla sebze tatlı-ekşi patlıcan ile ayrı ayrı pişirilerek, agrodolce sosu ile servis ediliyor ve bir başlangıç olarak tüketiliyor.
2- Arancini: Ekmek kıtırı ile derin yağda kızartılan pirinç topları şeklinde özetleyebiliriz. Sokak lezzeti ve en hesaplı atıştırmalık olarak kolayca bulunabilecek geleneksel lezzetlerden. İçinde ham&cheese olan: al burro, domates ve et olan: al ragu ayrıca fıstıklı, patlıcanlı, ricotto salatalı gibi farklı çeşitleri de mevcut. Neden pirinç topu yapıp kızartırsın bilemedik ama denemeden dönmeyin.
3- Parmigiana di Melanzane: Sicilya’ nın en popüler yemeklerinden. Peynirli patlıcan olarak özetleyebiliriz. Genellikle yemek yanına garnitür olarak ya da başlangıç için tercih ediliyor.
4- Zucca in Agrodolce: Balkabağı. Yine iştah açıcı olarak deneyebileceğiniz geleneksel bir yemek.
5- Bottarga: Kızarmış ekmek üzerine kurutulmuş balık. Genellikle ton balığı veya kefal) biraz zeytinyağ ve limon ile tatlandırılarak yeniyor.
6- Caciocavallo all’Argentiera: Özellikle Palermo’da çok popüler ve Sicilya dışında İtalya’ nın hiçbir yerinde bulşamayacağınız bir tat. Caciocavallo peyniri eritilerek sarımsak ve baharatlar ile tatlandırılıyor.
Sicilya’da Sokak Lezzetleri:
1- Panelle: Nohut unundan yapılıyor. Özellikle Palermo’ da pane panelle olarak göreceksiniz. Bu susamlı ekmek içinde servis edilen türü
2- Sfincione: Küçük foccacia ekmeği üzerine domates sosu ve yağ olive oil, ançuez (hamsi) ve caciocavallo peyniri
3- Değişik lezzetler denemek isteyenler için öneri: pani câ meusa. Dana’nın dalak ve cigerlerinden yapılan bir sandviç. Palermo’ da Tondo Pizzeria’ yı deneyebilirsiniz. aynı şekilde Stigghiola: Kuzu ya da Dananın bağırsaklarından yapılan bir yemek. Bizim kokoreç gibi ama daha ince şekilde şişe sarılmış küçük porsiyon olarak sunuluyor.
4- Crocchè: Patates kroket.
5- Panzerotti: İçi ham&cheese olan hamur kızartması diyebiliriz.
6- Pane Cunzatu: Özellikle Aeolion adalarında sıklıkla bulabileceğiniz ekmek üzerinde tatlandırılmış patlıcan, peynir, domates gibi çeşitli sebzelerin, balık ya da peynir.
Sicilya’ da tadına bakmanız gereken makarnalar:
Sicilya’ ya gitmeden önce kesinlikle her gün makarna yerim dediğimiz halde maalesef tatlıları çok aşırı güzel olduğu için ve sıcak havalarda devamlı tatlı tüketme isteği olduğu için makarna iştahımızı canlı tutamadık. Yine de 3 farklı yerde denedik; deniz mahsüllü, pesto ve ricottolu olan favorimiz oldu. Buyrunuz diğer alternatifler:
1- Pasta alla Norma: Sicilya’ nın genelinde bulabileceğiniz bu makarnanın çıkış yeri Katanya. Ünlü besteci Vicenzo Bellini’ nin La Norma adlı eserinden adını almış ve Katanya’lıların çok övündükleri bir yemek.
2- Pasta con le Sarde: Palermo’ da ortaya çıkmış sardalyali makarna
3- Pasta alla Lido (Pasta Pesce Spada)
4- Busiate Alla Trapanese: Trapani’ de meşhur bir busiata türü makarn.
5- Pesto Alla Trapanese: Yine Trapani’de kesinlikle yenilmesi gereken makarnaların başında.
6- Pasta Coi Ricci: Deniz kestaneli pahalı bir makarna çeşidi.
7- Couscous Alla Trapanese: Trapani bölgesinde uzun süre Arap egemenliğinde kalmış ve Kuzey Afrika’dan buraya göç edip yerleşmiş kişilerin kendi kültürlerinden kuskusu Italyan sentezi olarak sunulan yemek
8- Pasta Al Pistacchio: Katanya ve Etna bölgesinde bulunabilecek bir makarna türü.
9- Pasta alla Carrettiera
10- Spiedini Alla Palermitana
Sicilya Deniz Mahsülleri
Deniz mahsüllerini tek başına denemedik ama coucous içinde tükettik ve deniz mahsüllü makarnada. Açıkcası adada gezerken de çok fazla deniz mahsülü tüketene denk gelmedik. Pizza ve makarna ön planda..
1- Gamberi Rossi di Mazara: Kırmızı karides
2- Involtini di Pesce Spade: Kılıçbalığı topları
3- Sarde a bettafico: Ekmek kıtırı ile kızartılmış sardalya topları
Sicilya’da Tatlılar
Sicilya’ ya tekrar gitme nedenin ne olur derseniz, cevabım TATLILAR. Kesinlikle tatlı hatta açık dondurma ile arası iyi olmayan bir insanım ve hayatta aklıma tatlı gelmez ama buradan dönerken hafızama kazıdığım şey tatlılar oldu..
1- Cannoli: Herhalde İtalya denilince akla gelen ilk tatlılardandır. Kızartılmış külah gibi bir hamur içinde servis edilen tatlılar diye özetleyebiliriz.
2- Cassata: Badem ezmesi kabuğu ve renkli şekerlenmiş meyvelerle süslenmiş, tatlandırılmış ricotta ve meyve reçelleri ile kaplanmış likörle ıslatılmış genoise sünger kekten oluşur. Dıştan beni hiç cezbetmese de denediğime asla pişman olmadım ve tadı damağımda kalan tatlılardan oldu.
3- Torta Setteveli: Çikolatalı mini pasta
4- Granita con Brioche: Granitanın tarihi, Sicilya’ya kadar uzanır. Araplar, 9. yüzyılda Sicilya’yı işgal ettiklerinde, yanlarında “sherbet” adı verilen buzlu içeceği getirdiler. Bu içecek, karla karıştırılmış meyve suları veya aromalı şuruplardan oluşuyordu. Zamanla bu gelenek, Sicilya’nın sıcak ikliminde popüler hale geldi ve granita olarak evrim geçirdi. Granita, su, şeker ve meyve suyunun karıştırılarak dondurulmasıyla yapılır.
5- Brioche con Gelato: Ekmek arası dondurma. Kulağa çok garip geliyor ama denemeden dönmemeniz gereken bir tad. Brioche ekmeği zaten çok yumuşak ve lezzetli bir de içine İtalyan dondırması ile inanılmaz bir hale geliyor.
6- Frutta Martorana: Sebze ve meyve şeklinde renklendirilmiş tatlılar.
7- Paste di Mandorle: Palermo’ da rahatşıkla bulunabilecek bir tatlı. Arapların adaya önce şeker sonra badem getirmesi sonucu bu iki tat birleştirilerek birçok ürün elde edilmiş. Onlardan birisi.
Salata Önerileri
1- Ricotto salatası
2- Insalata di arance e finocchi : Portakal ve rezeneli bir salata.
Şimdiden herkese afiyet olsun..
İtalya gezilerimizi derlediğimiz yazılarımızdan bazılarına aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz:
– ROMA Ekonomik Gezi Rehberi
– VENEDİK Ekonomik Gezi Rehberi
– MİLANO Ekonomik Gezi Rehberi
– Lombardiya Bölgesini Hala Keşfetmemiş Olan Kaldı Mı?
– FLORANSA Ekonomik Gezi Rehberi
– BERGAMO Ekonomik Gezi Rehberi