Mezopotaya’nın Efsaneler Şehri
Şanlıurfa’nın adı şanınından önce yürüyor. Tarihe meyda okuyan şehir, dinlerin dillerin keşistiği bir kavsak olmuş asırlar boyunca..
Urfa adının Süryanice ‘Orhani’ den ya da Altay Türk dilinde etrafı hendekle çevrili şehir anlamına gelen “Ur”dan ya da Arapça’da Fırat Nehri yani vuhaniden (suyu bol demekmiş) geldiği düşünülüyor. Türklerin bölgedeki hakimiyetinde Uruha denmiş, zamanla Urfa’ya evrilmiş.
GAP Neydi? Harran Ovası’nın tarihi eski belki 5000 yıl öncesi. Harran havzası aslında verimli topraklarmış Ama zamanla bu ovayı sulayan nehirlerin kurumasıyla verimsizleşmiş. Ve devreye GAP giriyor. 1970’lerde Güneydoğu Anadolu Projesi olan GAP bölgeyi kalkındırma ve tarımı canlandırmak için başlatılmış. Kurulan Atatürk Barajı ile Fırat Nehri’nin suları bu ovaya can vermiş.
Fırat Nehri: Yaklaşık 2800 km ile Oradoğu’nun en uzun akarsuyu Fırat, Şanlıurfa, Gaziantep ve Adıyaman illerinin coğrafi sınırlarını çiziyor. Atatürk Barajı, Birecik, Keban, Karakaya ve Karkamış barajları kurulu üstünde. Ayrıca sadece Türkiye için değil Suriye ve Irak için de hayat kaynağı
ŞANLIURFA’ YA ULAŞIM: ŞANLIURFA’ YA NASIL GİDİLİR?
Araç ile İstanbul Şanlıurfa arası 1300 km! Eğer bu iki şehir arasında bir yere uğrayacaksanız ya da roadtrip yapıyorsanız o zaman araç ile Urfa’ya gitmek neden olmasın. Ama sadece Şanlıurfa’ya gitmek için bu kadar yorgunluğa bizce değmez. Pegasus ile İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Şanlıurfa GAP Havalimana 2saatte varabiliyorsunuz.
ŞANLIURFA ŞEHİR İÇİ ULAŞIM
Aslında Urfa’da şehir içi ulaşım yayanvay! Yürüyerek Şanı urfa şehir merkezini gezmek çok rahat. Ama derseni ki toplu taşıma kullanalım o zaman UrfaKart alarak şehir içi ulaşımınızı sağlayabilirsiniz. İki binişlik UrfaKart 6 TL ve otobüs şöföründen temin edebiliyorsunuz.
ŞANLIURFA’ DA KONAKLAMA: ŞANLIURFA’ DA NEREDE KALINIR?
Güneydoğu ruhunu yaşamak için geleneksel konaklarda kalmak en yakışanı olur. Özellikle şehir merkezinde birçok yöresel konuk evleri var. Örneğin: Şehrazad Konağı, Elçi Konağı Butik Otel, Aslan Guest House
ŞANLIURFA’ DA KESİNLİKLE YAPILMASI GEREKENLER?
Pamuk Hasadı: Hazır gitmişken Ekim ayında Harran Ovası’nda pamuk hasadına denk gelmeye çalışın.
Tekne turu: Gaziantep Rumkale’ye kadar giden tekneler ile 2 saatlik bir tur yapabilirsiniz. Görülecek yerler: Halfeti, Birecik Barajı’nın sular altında braktığı ev, mağara, çay bahçesi, Rumkale ve Savaşalan Köyü. Burada mola veriliyor ve köyü gezebiliyorsunuz.
ŞANLIURFA’ DA NE YENİR? NE İÇİLİR?
Güneydoğu Anadolu’un her şehri ayrı bir yeme destanı yazıyor. Her şehrin kendi dokunuşu ile kebap gibi bidiğimiz tatlar bile başabir lezzet oluyor. İşte o yüzden Şanlıurfa yeme içme dosyasını ayrı bir yaz olarak veriyoruz. Buyruns efenimm..
ŞANLIURFA’ DA ALIŞVERİŞ: ŞANLIURFA’ DAN NE ALINIR?
Çokça yemelik olan Şanlıurfa hediyelikleri: Yöresel baharatlar (özellikle Urfa isot), Biber Salçası, Menengiç (Çitlembik), Cevizli Pekmezli Sucuk ve yöresel dokumalar
ŞANLIURFA’ DA NEREDE ALIŞVERİŞ YAPILIR?
Tarihi Urfa Çarşılarından ve eski şehir merkezinden hediyelk eşyalar alabilirsiniz. Bir de yağmurlu bir havada belki ararsınız diye söylüyoruz: Piazza diye bir AVM’leri varmış..
ŞANLIURFA ŞEHİR TURU
Bu manevi hazzı yüksek şehri turist olarak gezmek oldukça kolay. Her yer bir arada ve ulaşması kolay.
Şanlıurfa şehir merkezi gezilecek yerler haritası için tıklayın
Balıklı Göl Mevkii:
- Balıklı Göl (Halil-ür Rahman Gölü): Hz. İbrahim, Kral Nemrut’a putpereslikte karşı gelince yakalanır ve gölün olduğu yerde ateş yaktırılır. Kale’den mancılıkla ateşin içine atılır. O sırada Allah tarafından ateşe “Ey ateş, İbrahim’e karşı serin ve selamet ol”‘ emri verilir. Ateş suya, odunlar da balığa dönüşür.
- Halil-ür Rahman Camisi: Bizans döneminde Meryem Ana Kilisesi iken 1211 yılında Eyyübiler tarafından camiiye çevrilmiş. Medrese, mezarlık ve Hz. İbrahim’in ateşe atıldığı yeri kapsayan bir külliye gibi düşünüleblir.
- Rizvaniye Camileri: Bizans döneminde St. Thomas Kilisesi iken 1716 yılında camiiye çevrilmiş. Balıklıgöl’ün ucundaki tek minareli camii
- Ayn-el Zeliha Gölü: Kral Nemrul’un evlatlık kızı Zeliha aşık olduğu Hz. İbrahim’in ateşe atılmasından sonra ateşe atılır ve orası göl olur.
- Hasan Paşa Camii: 15. Yüzyılda Akkoyunlular tarafından yaptırılmıştır.
Haşimiye Meydanı: Urfa’nın eski meydanlarından ama pek bir görkemi yok. Gümrükhan’ın üst caddesinde.
Hz. Eyüp Peygamber Camii ve Makamı (ya da Hz. Eyüp Sabır Makamı): Kuran’da yazılana göre, Hz. Eyyüp peygamber cüzzama yakalanır, eşi ile bir mağarada çile çeker, ibadet eder. İnziva sırasında sırtını dayadığı sabır taşı ve sabrından öteri Allah tarafından gönderilen şifalı suyun olduğu kuyu burada yer alıyor.
Şanlıurfa Kalesi: Dambak Tepesi’nde bulunan kalenin M.Ö. 2000 yılında yapıldığı tahmin ediliyor. Bu kalenin asıl önemi kalede bulunan iki taş sütun. Çünkü bu iki taş sütundan Hz. İbrahim mancınık tekniği ile ateşe atıldığı inanılıyor. Giriş ücreti 5 TL. Müzekart geçerli. Pazartesileri kapalı. Ziyaret saatleri: 15 Nisan – 2 Ekim 08.00 – 19.00, 3 Ekim – 14 Nisan 08.00 – 17.00
*Arkeoloji Müzesi: Etnografik kalıntılar, eski alet edavatlar ve Asur, Babil ve Hititlerden taş eserler var. Giriş 8 Tl. Müzekart geçerli. Ziyaret Saatleri: 15 Nisan – 2 Ekim 08.00 – 19.00, 3 Ekim – 14 Nisan 08.00 – 17.00. Pazartesileri kapalı
Hz. İbrahim Mağarası, Dergah Camii (Mevlid-i Halil Küliyesi ya da Hz. İbrahim Makamı): Efsaneye göre Hz. İbrahim’in doğduğu ve 7 yaşına gelene kadar annesi tarafından saklandığı mağara. Kral Nemrut Hz. İbrahim doğmadan bir rüya görür ve rüya yorumcuları tahtını elinden alacak bir çocuğun o yıl doğacağını söyler. O da bütün çocukları öldürtür hatta karı koca ilişkisini yasaklar. Annesi de Hz. İbrahim doğmadan bir mağaraya gider ve bu mağarada doğum yapar. Bu mağaranın bir başka önemi de Hz. Muhammed’in sakalının bir telinin bu mağarada olması. Ayrıca burada zemzem suyundan sonra en önemli su sayılan su çıkıyormuş.
Haleplibahçe Müze Kompleksi (Mozaik Müzesi): Müze arkeolojik kazılar sonucunda ortaya çıkan Roma villalarının üstüne kurulmuş. Müzedeki mozaikler ise Şanlıurfa Belediyesi’nin alt yapı çalışması sırasında ortaya çıkmış. Müzedeki mozaikler teknik açıdan dünyanın en değerli mozaikleri arasında geçiyor. En önemli eser ise Savaşçı Amazon Kraliçeleri’nin tasviri. Giriş ücretsiz. Ziyaret Saatleri: Haftanın her günü, 15 Nisan – 2 Ekim 08.00 – 19.00, 3 Ekim – 14 Nisan 08.00 – 17.00
On İki Havari Kilisesi (Fırfırlı Camii): Mimari olarak dikkat çeken kilisenin ne zman inşa ediliği bilinmiyor.Mihrabındaki kitabeden 1956 yılında camiiye çevrildiğini biliyoruz. Osmanlı zamanında üzerine eklenen rüzgargülü şeklindeki materyalden dolayı fırfırlı adını almıştır. Kaynaklara göre Hristiyanlık için önemi oan Van bölgesindeki Varak Hacı 1092 yılında bu kiliseye konmuştur..
Şanlıurfa Mutfak Müzesi: Tarihi Hacıbanlar Evi’nin restore edilerek 2011 yılında müzeye dönüştürülmüştür. Müzede uutfak araç gereci, maketler sergileniyor. Ayrıca yemek kursları da veriliyormuş.
Şanlıurfa Kurtuluş Müzesi: 2009 yılında açılan müzede düşman işgalindeki Urfa’da kullanılan silah, araç gereçer sergileniyor.
İbrahim Tatlıses Müzesi: Önceleri müzikle uğraşanların uğrak yeri olan Harrankapı’daki Yasin’in Kahvesi, sonra Müzik Müzesi ve nihayetinde Şanlıurfa Belediye Meclisinin oy çokluğuyla İbrahim Tatlıses Müzesi adına evrilmiştir. Urfalı şarkıcıların balmumundan heykelleri ve çeşitli müzik enstrümanları sergileniyor. Müzenin girişinde verilen kulaklıkla Urfalı şarkıcıların müzikleri eşliğinde geziyorsunuz.
***Gümrük Han: Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapılmış bir kervansaray. Ortasındaki çay bahçesinde menengiç içebilirsiniz. FOTO. Sanliurfa.bel.tr
Tarihi Urfa Çarşıları: Lokal giysilerin oluğu kapalı çarşı Bedesten, Halıcılar Çarşısı (Sipahi Pazarı), Bakırcılar Çarşısı
Atatürk Barajı: Dünyanın en büyük 6. Barajı, Türkiye’nin ise en büyük barajı. Fırat Nehri’nin sularının beslediği Atatürk Barajı, Adıyaman ve Şanlıurfa topraklarında yer alıyor. Şanlıurfa’da barajın bir kısmını görebileceğiniz seyir terası bulunuyor. Nokta ataşı adres ise: Eskin Mah., Bozova, Şanlıurfa, Türkiye. Atatürk Barajı Seyir Terası’nda manzaraya doyduytan sonra doğru Adıyaman’a gidilebilir..
ŞANLIURFA’ DA EĞLENCE VE GECE HAYATI
Sıra Gecesi: Top mekanlar Gülizar Konuk Evi ve Cevahir Han. Dilerseniz kebap yiyip, çiğ köfte yoğurabilir ve şıllık tatlısını deneyebilirsiniz. Biraz tuistikmiş
Seyir Tepesi Kafe: Akşamlar şehrin silüeti ve Balıklı Göl manzarası güzel. Sabahları alaşılmıyor.
ŞANLIURFA YAKININDA GEZİLEBİLECEK DİĞER YERLER: ALTERNATİF TURLAR
Şanlıurfa’ya kadar gelip çevresini gezmezseniz çok şey kaybedersiniz. Neden mi? Tarihi açıdan önemli gidilecek bir çok yer olduğu için bu başlığı ayrı bir yazı olarak verelim dedik. Buyrunss
ŞANLIURFA GEZİ NOTLARI
Şanlıurfa için sadece 1 gün ayırMAyın deriz. Özellikle Harran, Göbeklitepe ve Gaziantepte gitmediyseniz Halfeti tekne turu kesinlikle yapmanız gerekenlerden. Tabii akşama sıra gecesini unutmayın.
Halfeti tekene turunu günbatımına da denk getirebilirsiniz.