ÜSKÜP (Skopje) Ekonomik Gezi Rehberi
Makedonya’nın başkenti Üsküp, Vardar Nehri’ nin iki kıyısını bir araya getiriyor. İki tarafında da farklı hayatların, dinlerin olduğu şehir bir köprü ile birbirine bağlanıyor.
Milenyum adı verilen haç tepede ay göklerde, dinin bu kadar keskin bir şekilde çizgi kaç tane şehirde vardır diye düşünmeden edemiyor insan..
200-500 milyon Euro’ya mal olan Üsküp 2014 projesi ile yeniden kurulan şehir, çok kültürlü çok dinli yapısını yeni yeni heykellerle turistlerin gözleri önüne seriyor. Makedonya’nın başkentinin tarih adı altında edindiği Hristiyanlık Ortodoks temalı yaklaşık 35 heykelin şehir merkezine serpiştirilmesi fikri işliyor… Bu durum Üsküplüleri rahatsız etmiyor değil.. Aslında proje Batı Avrupa etkisini şehirde yaratmak da olsa, politika kokan bir girişim olduğu aşikar.. Eski binalara restorasyonlar ve yeni yapılar göz zevkine hitap etse de, tarihi biraz bilen turistlerin de kafası karışıyor.
1963 Büyük Depremi ile Üsküp’ün %80’i yerle bir olduğu düşünülürse, aslında şu anda Üsküp yepyeni ve dimdik ayakta.. Evsiz kalan onlarca kişi, vefat eden 2000 Üsküplü şehrin şimdiki halini görse tanırlar mıydı düşünülür.. Ama Üsküp eskisi ve yenisiyle çok güzel..
ÜSKÜP’ E ULAŞIM: ÜSKÜP’ E NASIL GİDİLİR?
Uçak ile: Üsküp Havalimanı Üsküp şehir merkezinin yaklaşık 20 km uzağında yer alıyor. Havaalanından şehir merkezine halk otobüsü yok, sadece Vardar Express var. 1 saat süren yolculuk için tek yön bilet fiyatı yaklaşık 150 KM. Bileti havaalanındaki Airport Vardar Express ofisinden temin edebilirsiniz. Bir diğer opsiyon da taksi. Üsküp Havalimanından Üsküp Şehir Merkezine taksi ortama 1220 KM tutuyor.
Araç ile: Araç ile Makedonya’ya otoban kullanarak gelmek çok kolay. Ayrıca günümüzde güvenilir..
Otobüs ile: Avrupa’daki birçok ülkeden Üsküp’e gelebilirsiniz. Goeuro bir alternatif olabilir.
Tren ile: Interrail yapıyorsanız Üsküp’e tren ile gelebilirsiniz. Detaylı bilgi için tıklayın. Ya da raileurope ‘u da tercih edebilirsiniz.
ÜSKÜP ŞEHİR İÇİ ULAŞIM
Şehir içinde otobüs bileti fiyatı tek yön 30 KM. Otobüs hatları ile ilgili detaylı bilgi için tıklayın
ÜSKÜP’ DE KONAKLAMA: ÜSKÜP’ DE NEREDE KALINIR?
Makedonya Caddesi ve Taş Köprü’nün çevresi konaklama için ideal.
ÜSKÜP’ DE KESİNLİKLE YAPILMASI GEREKENLER?
Eski Çarşı’dan, Makedonya Meydanı’na bir yürüyüş tarih, dinler ve politikada değişime tanıklık etmek için yeter de artar bile.. Sadece yürüyün..
ÜSKÜP’ DE NE YENİR? NE İÇİLİR?
Üsküp’te yeme içme konusunda hiç sıkıntı çekmezsiniz. Bizim damak tadımıza uyan lezzetler, sanki yurdum yemeklerini yiyormuşsunuz gibi gelecek. Üsküp’te başlıca yeme içme önerimiz; Makedon Böreği, Makedon Yahnisi, Makedon Köftesi, Manca, güveçte kuru fasulye ve dondurma!
ÜSKÜP’ DE ALIŞVERİŞ: ÜSKÜP’ DEN NE ALINIR?
Deri, bakır, antika gibi Balkanlara özgü hediyelik eşyaları Üsküp’te de bulabilirsiniz.
ÜSKÜP’ DE NEREDE ALIŞVERİŞ YAPILIR?
Alışveriş Merkezi olarak Üsküp Alışveriş Merkezi (Skopje City Mall) ve Capitol tercih edilebilir. Bunun dışında Eski Çarşı’da birçok hediyelik eşya dükkanı bulabilirsiniz.
ÜSKÜP ŞEHİR TURU
Üsküp gezi rotasında eski şehir merkezinden başlayarak Üsküp 2014 projesi ile inşa edilen bir nevi yeni şehir merkezine doğru bir rota oluşturduk.. Tarihi yapılardan yeni yapılara doğru ilerlerken tarihte kaybolmamak elde değil..
Üsküp Kalesi (Skopjo Kale): Tarihte ilk M.S. 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu zamanında inşa edildiğinden bahsedilen kale, 518 yılındaki depremle yıkılmış. Daha sonra kendisi Üsküplü olan Bizans İmparatoru I. Justinian kaleyi yeniden yaptırmış. Üsküp Kalesi’nden, Evliya Çelebi Seyahatname’sinde 1660 yılındaki Makedonya gezisinde bahsetmiştir. 1963 yılındaki depremden sonra değişikliğe uğramamış ve kalenin son halini o zamandan beri koruyor. Kalenin içindeki Osmanlı Müzesi’nde, Osmanlı dönemine ait eserler sergileniyor.
Mustafa Paşa Camii (Mustafa Pasha’s Mosque): 1492 yılında II. Bayezid’in ve Yavuz Sultan Selim’in veziri Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Camiinin külliyesinde din adamlarının konaklaması için imarethane yapılmıştır. Evliya Çelebi Seyahatnamesinde burada bir medresenin varlığından söz etmiştir.
Kurşunlu Han (Kurshumli An): 1550 yılındaMolla Muslidin Hoca tarafından yapılmıştır. Uzun bir süre hapishane olarak kullanılmış, sonra tekrar hana çevrilmiştir. Eskiden çatısı kurşunla kaplı olmasından adını almıştır. I. Dünya Savaşı sırasında kurşunlar sökülmüştür.
Sultan Murat Camii (Sultan Murat Mosque): 1436 yılında yapılan camii, Üsküp’te ayakta kalan en eski camidir. Konumu itibariyle Üsküp’ün tamamını gören camii aynı zamanda yerleşim olarak bir başka öneme daha sahip; Kosava Savaşı sonrasında savaş alanını gezerken şehit olan Sultan I. Murat’ın naaşı defnedilmek üzere yola çıktığında ilk gece burada bekletilmiştir. Bu yüzden onun anısına camii buraya inşa edilmiştir.
Sulu Han (Suli An): Yine 15. yüzyılda İsa Bey tarafından yaptırıldığı söylenir. Adını ise hanın yakınındaki su kaynaklarından aldığı düşünülüyor. Günümüzde Üsküp Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nin içinde yer alıyor. Ayırca sergi alanındaki bazı tarihi yapılar saat 08:00-14:00 arasında ziyaretçilere açık.
Türk Çarşısı (ya da Eski Çarşı, Tarihi Çarşı; old town, old market): Taş Köprü’ye kadar uzanan dar sokakalarda yabancı gelmeyecek birçok dükkan göreceksiniz.
Üsküp Tarihi Çarşı’da göreceğiniz başlıca yapılar;
- Çifte Hamam (Cifte hammam) ya da İsa Bey Hamamı: Murat Paşa Camii‘sine gelmeden göreceğiniz hamam, 15. yüzyılda Boşnak komutan İsa Bey Ishaković tarafından yaptırılmıştır.
- Saat Kulesi: Sultan II. Murat Camii’sinin bahçesinde yer alan saat kulesinin, Osmanlı Dönemindeki ilk saat kulesi olduğu söyleniyor.
- Bedesten: Yani Kapalı Çarşı, 15. yüzyılda Üsküp’te inşa edilmiştir. Bildiğimiz Kapalı Çarşı gibi üstü kapalı değil. Beyaz iki katlı evlerden oluşan çarşı daha çok görselliği dikkat çekiyor.
- Kapan Han (Kapan An): 15. yüzyılda Üsküp uç beyi İsa Bey tarafından yaptırıldığı söylenir. Günümüzde, alt katında kafe ve restoranlar yer alıyor.
- Sveti Spas Kilisesi (Church of the Ascension of Jesus): 14. yüzyıldan kalma kilisenin, Osmanlılar tarafından minarelerden daha kısa olması için çan kulesinin 2 metre toprağın içine gömüldüğü söyleniyor. Kilisede Üsküp eski şehir manzarası manzaralı saat kulesi yer alıyor.
Davut Paşa Hamamı (Daut Pasha Hamam): Taş Köprü’nün yanındaki hamam, II. Beyazıt döneminde sadrazamlık yapan Davut Paşa tarafından yaptırılmıştır. Üsküp’te ayakta kalan iki hamamdan biridir. Diğeri ise İsa Bey Hamamı.
Üsküp 2014 adlı proje kapsamında Eski Çarşı’yı Makedonya Meydanı’na bağlayan meydanda birçok heykel dikilmiştir. Bunlardan başlıcaları;
- Çan kulesi ile Aziz Dimitrus Kilisesi (Chuch of St. Demetrius ya da Sv Dimitirja)
- Meydanın ortasında Büyük İskender’in doğumunun tasvir edildiği heykelde babası Philip II (Philip II Monument) ve Büyük İskender’e hamile annesi Olympias‘ın heykeli (Olympias Monument) yer alıyor.
- Taş Köprü’nün başlangıcında Monument of Saints Cyril and Methodius ve Kiril and Metodij Monument. Ayrıca meydanda, 2011 yılında açılan 68 yıl önceki Bulgar işgalci kuvvetlerinin istilası sırasında yakalanıp gönderilen Makedon Yahudilerin anısına Holocaust Museum yer alıyor.
Taş Köprü (Kameni Most; Stone Bridge): Makedonya Meydanı ve Eskiçarşı’nın arasında yer alan Taş Köprü, Vardar Köprüsü, Fatih Köprüsü, Duşan Köprüsü olarak da geçer. Fatih Sultan Mehmet döneminde 1451-1469 yılları arasında yapıldığı düşünülüyor. Depremlerle çeşitli zarara uğrayan köprünün aslının bozulmadığı söyleniyor. 1944’te Naziler köprüye patlayıcılar yerleştirmiş fakat Üsküp kurtulunca patlayıcılar etkisiz hale getirilmiş ve körüde bir yıkım olmamış. 1971 yılında Goce Delcev Köprüsü inşa edilene kadar Üsküp iki yakasını bir araya getiren tek ulaşım yeriymiş. Köprünün tam ortasında bir namazgah bulunuyor.
- Taş Köprü’nün sol tarafında: Makedonya Arkeoloji Müzesi (Archaeological Museum of Macedonia)
- Taş Köprü’nün sağ tarafında ise; Makedonya Tiyatrosu (Macedonian National Theater) ve Makedonların bağımsızlıkları için verdiği mücadelenin sergilendiği Makedonya Mücadele Müzesi (Museum of the Macedonian Struggle) yer alıyor. Bu müzenin yapımı için 10 milyon Euro harcandığı söyleniyor.
Makedonya Meydanı (Üsküp Meydanı): 1963 depreminden sonra planlanan meydan bugün son şeklini almışa benziyor. Üsküp’ün günümüzde en popüler buluşma mekanı olan meydanda zamanla yeni yeni görseller inşa edilmiş. Bunlar sırasıyla 2007 yılında restore edilen Eski Tiyatro ve Ordu Evi, 2008 yılında Makedon bayrağı, 2010 yılında Gotse Delçev ve Dame Gruev heykelleri ve son olarak 2011’de Büyük İskender Anıtı.
Meydanın sol çaprazınızda ise Makedonya Zafer Kapısı (Porta Macedonia) ya da Makedonya Takı yaptırılmıştır. Makedonya’nın bağımsızlık mücadelesini simgeleyen kapı için 4.5 milyon Euro harcandığı söyleniyor. “Üsküp 2014 Projesi” dahilinde yapılan ilk yapıdır.
Rahibe Terasa Evi (Memorial House Mother Teresa): Rahibe Teresa’nın vaftiz edildiği İsa’nın Kutsal Yüreği Katolik Kilisesinin olduğu söylenen yerde bulunmaktadır. Anı evine çevrilen müzede, temsili yatak odası, hayatına dair fotoğraflar, eşyalar yer alıyor. Bu eşyalardan en önemlisi beyaz sarisidir.
Üsküp Şehir Müzesi (Skopje City Museum) ya da Üsküp Eski Tren İstasyonu: 1938-1940 yılları arasında mimar Gavrilovic tarafından yapılmıştır.
ÜSKÜP’ DE EĞLENCE VE GECE HAYATI
Biz şehri gece turlayıp Makedonya Meydanı’na yakın bir yerde bir şeyler içtik ve öyle gece hayatına dalmadık. Ama sizin için tabii bir araştırma yaptık ve kafe bar olarak Kafe Bar Ljubov ve Coffee Factory Square özellikle tavsiye edilen mekanlardan. Kokteyl için Drinker’s Paradise ve gece kulübü için Vox Club öne çıkıyor.
ÜSKÜP YAKININDA GEZİLEBİLECEK DİĞER YERLER: ALTERNATİF TURLAR
Matka Kanyonu: Bu kanyon anlatılmaz yaşanır cinsten. Bunu ayrıca blog post olarak vereceğiz.
ÜSKÜP GEZİ NOTLARI
1 Yorum